Het ErasMusicLab
Muziek is potentieel een krachtig instrument in de zorg voor en behandeling van patiënten. Muziek zorgt dat patiënten minder stress en angst ervaren. Onderzoek toont bovendien aan dat het luisteren naar muziek (met een koptelefoon) rond een operatie een positief effect heeft op het herstel na de operatie. Zo hebben patiënten minder behoefte aan pijnmedicatie en voelen zij zich beter na het ontwaken uit de narcose.
Ondanks het vele onderzoek in de afgelopen jaren is het exacte werkingsmechanisme van muziek nog niet bekend. Daarnaast is nog niet bekend welke muziek precies werkt voor welke persoon en in welke situatie.
Om deze reden hebben prof. dr. Hans Jeekel en dr. Markus Klimek vanuit de onderzoeksgroep Muziek als Medicijn op 1 januari 2023 het ‘ErasMusicLab’ opgericht. Dit is mogelijk gemaakt dankzij een anonieme gift, waarvoor wij heel dankbaar zijn.
Doel van het ErasMusicLab
Het doel van het ErasMusicLab is om er net als bij chemische geneesmiddelen met onderzoek achter te komen welke muziek wanneer moet worden toegediend en in welke “dosering”. Verder is het doel van de onderzoekers om naar de (fysiologische en persoonlijke) eigenschappen van de patiënt zelf te kijken om in de toekomst gepersonaliseerde muziek als medicijn voor iedereen aan te kunnen bieden.
Een belangrijke samenwerking binnen het ErasMusicLab is met de onderzoeksgroep Rotterdam Popular Music Studies van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Omdat zowel pijn, angst en stress als muziek verschillende dimensies hebben, versterkt deze combinatie van onderzoeksvelden uit de geneeskunde en de sociologie de inzichten in de werkingsmechanismen van muziek als medicijn.
ErasMusicLab ‘on tour’
Met het ErasMusicLab ‘on tour’ gaan onze onderzoekers op pad met als doel om zoveel mogelijk mensen, ook buiten de muren van het Erasmus MC, te bereiken. Zo spraken onze onderzoekers in buurthuizen over Muziek als Medicijn en gingen zij naar het muziekfestival Lowlands om hier een groot onderzoek naar muziekgenres te doen. In het kopje Lowlands en Muziek als Medicijn leest u meer over dit specifieke onderzoek.
Lowlands en Muziek als Medicijn: welk genre werkt het beste tegen pijn?
Muziek als Medicijn was dit jaar deel van Lowlands Science met de onderzoeksvraag ‘Welk genre werkt het best tegen pijn?’. Lowlands is een muziekfestival met meer dan 50.000 bezoekers dat jaarlijks in Biddinghuizen plaatsvindt. Met 14 gemotiveerde onderzoekers met zowel medische als sociologische expertise en een eigen onderzoeksruimte op Lowlands hebben we hier ons onderzoek kunnen uitvoeren. In totaal zijn er meer dan 600 mensen langsgekomen bij ons onderzoek en hebben we rond de 550 mensen kunnen includeren.
Over het experiment
Tijdens het experiment hebben deelnemers een uitgebreide vragenlijst over persoonlijke achtergrond en muziekvoorkeur ingevuld, waarna zij hun hand in een bak met ijswater staken. Dit is een pijnprikkel, waarbij we deelnemers vroegen dit zo lang mogelijk vol te houden. Het werd een nek-aan-nek race tussen de vijf genres (urban, dance, klassiek, rock en pop).
Op de vraag ‘welk genre het beste gewerkt heeft’ en ‘hoe dit met muzieksmaak en genre voorkeur samenhangt’ kunnen we op het moment daarom nog geen exact antwoord. We zijn al druk bezig om alle metingen te analyseren. Binnenkort delen we de resultaten.
Bevindingen
Wat opviel was de interesse van de festivalgangers voor de wetenschap en ook specifiek voor Muziek als Medicijn. Soms stonden er rijen van een half uur om mee te doen met ons onderzoek! Iedereen vond het heel interessant om meer over Muziek als Medicijn te leren en mensen waren gemotiveerd dit ook in de praktijk te gaan gebruiken.
Daarnaast hebben minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Robbert Dijkgraaf en rector magnificus van de Erasmus Universiteit Rotterdam Annelien Bredenoord een bezoek gebracht aan ons onderzoek.
Tot slot gaven collega’s van de sociologie Julian Schaap en Emy van der Valk Bouman een presentatie over ons onderzoek in ‘De Kleinste Collegezaal van Nederland’. Wij kijken al met al terug op een erg geslaagd weekend en onderzoek.
Samenwerkingen: BioCheck
BioCheck en Muziek als Medicijn
De Rotterdamse startup BioCheck monitort en verbetert het herstelvermogen van mensen met chronische vermoeidheid, burn-out of stressklachten en overspannenheid. Daarnaast draagt hun methode en systeem bij aan een vermindering van (chronische) vermoeidheidsklachten bij mensen met bijvoorbeeld een oncologische of cardiologische achtergrond. Dit doen zij met behulp van e-health, biofeedback en een medisch gevalideerd behandelprogramma. Het bedrijf focust daarbij op het meetbaar maken en het verbeteren van de eigen belastbaarheid.
Dankzij de samenwerking kan het onderzoeksteam van het ErasMusicLab de tools van BioCheck gebruiken om de Heart Rate Variablity te meten. De apparatuur van BioCheck wordt op dit moment al gebruikt bij de MOSART-studie. Wij zijn BioCheck erg dankbaar voor de prettige samenwerking.
ErasMusicLab in de media
De onderzoeken van het ErasMusicLab heeft een aantal keer de media bereikt. Klik hieronder op de links naar de items:
Lopende studies
MOSART-studie
In samenwerking met collega onderzoekers van de sociologie (Rotterdam Popular Music Studies) kijken de onderzoekers naar de invloed van persoonlijke achtergrond en muziek keuze op de pijntolerantie. Deze randomized controlled trial vindt op de polikliniek Pijngeneeskunde plaats. Gezonde vrijwilligers met een diverse achtergrond zijn van harte welkom om mee te doen aan de MOSART-studie.
Lowlands onderzoek
Dit jaar heeft Muziek als Medicijn op het Lowlands muziekfestival onderzoek morgen doen (18 t/m 20 augustus 2023). In samenwerking met de Rotterdam Popular Music Studies groep hebben de onderzoekers de invloed van verschillende muziek genres op het volhouden van pijn onderzocht. Meer dan 500 vrijwilligers hebben dit weekend deelgenomen en hebben naar één van de volgende vijf genres geluisterd: pop, rock, klassiek, urban en electronic. Bovendien zijn de onderzoekers benieuwd hoe muziek smaak de pijntolerantie beïnvloedt.
MOTION studie
Binnen een eerste pilot studie van de MOTION-studie gaan de onderzoekers onderzoeken wat het effect is van muziek die gecomponeerd is door kunstmatige intelligentie (AI) op emoties. Hiervoor gaan de onderzoekers gezonde vrijwilligers onderzoeken en kijken zij ook hoe persoonlijke kenmerken hierin meespelen.
SPOTIFY onderzoek
Binnen het ziekenhuis zijn de onderzoekers vooral benieuwd welke muziek het meest geschikt is voor patiënten die angst en stress ervaren. Dit onderzoeken zij met de SPOTIFY-studie. Hiervoor hebben de onderzoekers gebruik gemaakt van de streamingdienst Spotify en hebben zij onderzocht welke karakteristieken muziek heeft die gebruikt wordt tegen angst.
DOMINANT studie
De DOMINANT-studie kijkt naar de invloed van lengte van luisteren op de pijn-verminderende effect van muziek. Dus wat is de juiste dosering van muziek? Is het beter om een half uur of een uur naar muziek te luisteren? De studie vindt plaats op de polikliniek Pijngeneeskunde met gezonde vrijwilligers.
Contact
Heb je vragen? Neem dan contact op met Muziek als Medicijn Erasmus MC via:
Up-to-date blijven van alle ontwikkelingen rond Muziek als Medicijn?
