Virtual Reality (VR) heeft de mogelijkheid om een volledige, 3D, interactieve en realistische omgeving te creëren. Een omgeving waarin de gebruiker herhaaldelijk kan trainen zonder dat er andere benodigdheden of deelnemers nodig zijn. Bovendien is het mogelijk om VR te gebruiken in een multi-user setting, waardoor verschillende gebruikers, fysiek op afstand, in hetzelfde beeld aanwezig kunnen zijn.
Denk bijvoorbeeld aan het trainen in het gebruik van hart- en longapparatuur door verpleging en artsen. Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat simulatietraining de patiëntveiligheid verbetert en kennis, vertrouwen, motivatie en tevredenheid van de gebruiker effectief vergroot.
Naast training kan VR ook worden ingezet in de diagnostiek van de patiënten met longkanker. Door de CT scan van de patiënt in VR in te lezen kan men een 3D en interactief beeld van de anatomie van de longen krijgen en zo de operatie voor de patiënt beter voorbereiden.
VR-platform voor cardio-thoracale chirurgie
Er is door deze onderzoeksgroep reeds een proof of concept VR platform ontwikkeld op het gebied van diagnostiek en training ten behoeve van patiëntveiligheid in cardio-thoracale chirurgie. Ook zijn de eerste pilot onderzoeken uitgevoerd om te testen of het VR platform wel werkt en zinvol is. Dit platform bestaat uit 3 onderdelen: Pilmo VR, CPVR en VRECC. Lees hieronder meer over deze onderdelen.
Met dit onderzoek naar VR wordt gekeken hoe de patiëntveiligheid tijdens operaties nog meer verbeterd kan worden.
PulmoVR
Dit is een VR platform waarin de CT scans van patiënten met longkanker worden geladen om de locatie van de tumor en de anatomie van de long beter in beeld te brengen. Hierdoor kunnen chirurgen beter longsparend opereren. Uit onderzoek bleek dat bij 40% van de patiënten beter de diagnose werd gesteld en de operatieplanning ten gunste van de patiënt werd aangepast. Daarbij bleek dit VR platform de patiënt het voordeel te brengen dat er minder longweefsel is weggehaald dan eerder gepland of dat de longkanker beter is weggehaald dan eerder gepland.
Het doel van de onderzoeksgroep is nu om een onderzoek verdeeld over 10 centra in Nederland op te zetten (zowel academisch als regionaal) om het effect van PulmoVR te bewijzen. Bij bewezen effectiviteit kan PulmoVR landelijk en wereldwijd uitgerold worden.
CPVR
CPVR is een VR platform waarin gesimuleerd wordt hoe patiënten na hartchirurgie te reanimeren (CPR). Patiënten die hartchirurgie hebben ondergaan moeten de eerste dagen na de operatie anders worden gereanimeerd dan andere patiënten. Hun borstbeen is open geweest. Daarom zou masseren op hun borstbeen veel beschadigen. Bij deze patiënten moet bijvoorbeeld zo snel mogelijk worden overwogen om het borstbeen weer te openen en dan het hart te reanimeren. Daarnaast zijn de oorzaken van de reanimatie bij deze patiënten vaak anders en eigenlijk snel te verhelpen.
Tot op heden wordt er nooit getraind op het reanimeren van patiënten na hartchirurgie, waardoor deze patiënten niet de meest passende behandeling krijgen. Deels komt dit omdat er geen oefenmomenten mogelijk zijn.
In de CPVR module wordt een reanimatie van een patiënt na hartchirurgie gesimuleerd, inclusief alle handelingen. De gebruiker kan meerdere keren een scenario oefenen zonder dat een patiënt risico loopt en kan zich op deze manier een moeilijke situatie geheel eigen maken. Op deze manier zijn de artsen, verpleegkundigen en OK-medewerkers klaar voor het ‘echte’ moment als dit er komt.
Het doel van de onderzoeksgroep is nu om deze proof of concept module verder te ontwikkelen. Zo wordt deze module ook voor reanimaties op andere patiëntgroepen bruikbaar. De module kan zelfs voor reanimaties buiten het ziekenhuis geschikt gemaakt worden. Bijv. reanimaties op straat. Daarnaast wil de onderzoeksgroep een content validity onderzoek uitvoeren om de bevindingen wetenschappelijk te bewijzen.
VRECC
Deze VR module simuleert hoe een hart-longmachine (ECC) werkt en hoe een patiënt aan een ECC wordt aangesloten en er weer vanaf wordt gehaald. Voor bijna iedere hartoperatie is een ECC nodig. Een perfusionist is degene die de ECC bedient. Tot nu toe worden perfusionisten getraind op hartlongmachines die niet op een patiënt zijn aangesloten, maar op een pop. Hiervoor zijn meerdere apparaten en meerdere mensen nodig om deze training mogelijk te maken. Dit is tijdrovend en duur. Ook zijn deze trainingen schaars waardoor vaak toch de werking in de praktijk geleerd wordt, op de echte patiënten, tijdens de reguliere operaties. Met VRECC heeft de onderzoeksgroep een proof of concept module gemaakt waarin een perfusionist in Virtual Reality een hartlongmachine kan bedienen alsof het de echte operatie is. Hierdoor leert een perfusionist sneller. Men kan fouten maken en daarvan leren, wat in de praktijk ernstige consequenties kan hebben. Hierdoor wordt de patiëntveiligheid nog beter gewaarborgd.
Deze VRECC kan breder worden ingezet op de spoedeisende hulp (SEH) en Intensive Care (IC) waar patiënten een tijdelijke hartlongmachine krijgen (een zgn. ECMO) om hun longen of hart te ondersteunen. De SEH-artsen en verpleegkundigen en de intensivisten, cardiologen en IC verpleegkundigen kunnen met VRECC de werking van de ECMO oefenen. Een mogelijkheid die nu eigenlijk ontbreekt.
De onderzoeksgroep wil met dit onderzoek de VRECC module doorontwikkelen voor alle scenario’s binnen hartchirurgie; zoals complicaties tijdens het gebruik van hartlongmachines en hoe hiermee om te gaan en verdere uitbreiding van de VRECC module naar ECMO apparatuur voor SEH en IC gebruik. Daarnaast willen zij hun bevindingen wetenschappelijk bewijzen.
Dit project is gefinancierd.
Hoofdonderzoeker
Dr. Edris Mahtab
