onderzoek naar medische ethiek

Ethiek in het ziekenhuis en de gezondheidszorg

Het ziekenhuis en de gezondheidszorg zijn doorspekt met ethische vragen. Bijvoorbeeld: is het rechtvaardig als sommige mensen zelf mogen betalen voor dure geneesmiddelen, die voor anderen niet beschikbaar zijn? Is het wenselijk om patiënten met een erfelijke ziekte precies te vertellen wanneer die ziekte gaat beginnen, als er geen behandeling voor bestaat? Mag je op basis van artificiële intelligentie beslissen weke patiënten wel en niet in aanmerking komen voor een medische behandeling?

De afdeling Medische Ethiek van het Erasmus MC doet onderzoek naar deze vraagstukken. Veelal samen met zorgverleners, patiënten en biomedische onderzoekers.


De ontwikkelingen in de zorg gaan snel: technologische en medische innovaties maken steeds betere behandelingen mogelijk. Denk aan kunstmatige intelligentie (AI), robotica en gentherapie. Deze ontwikkelingen verbeteren de zorg, maar brengen ook vragen met zich mee. Vraagstukken over:

  • De toegankelijkheid van de zorg
  • Gelijkheid (bijvoorbeeld als vaardigheden van mensen verschillen)
  • Bescherming van privacy
  • Hoe we als maatschappij aankijken tegen kosten van de zorg.

De afdeling Medische Ethiek van het Erasmus MC buigt zich samen met patiënten en zorgverleners over deze vraagstukken en zoekt praktisch toepasbare oplossingen in producten en richtlijnen.

Het Medisch-Ethisch onderzoek richt zich op drie thema’s:

1. Rechtvaardigheid, gelijkheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg,

2. Ethische vragen in de patiëntenzorg en medisch wetenschappelijk onderzoek met mensen,

3. Ethiek van nieuwe biomedische technologie, AI en e-health.

Om vraagstukken binnen de drie thema’s op te lossen, ontwikkelt de afdeling Medische Ethiek concrete producten. Zoals een Argumentenwijzer over de verschillende manieren waarop de toegang tot en vergoeding van nieuwe, vaak dure, kankerbehandelingen kan worden geregeld. En een podcast voor artsen over welke ethische lessen er zijn geleerd van het toenemend gebruik van online zorg op afstand, zoals videoconsulten, tijdens de coronapandemie.

Ook ontwikkelt de afdeling samen met patiënten en zorgverleners richtlijnen, ethische kaders, methoden en advies voor beleid. Daarbij wordt vaak gebruik gemaakt van empirisch onderzoek (zgn. onderzoek door eigen bevindingen) waarbij ervaringen en opvattingen van betrokken partijen worden verzameld. Bijvoorbeeld via interviews en/of focusgroepen. De afdeling onderzoekt de inzichten vanuit een ethisch perspectief met ethische theorieën en methoden.

Helpt u mee?

Samen staan we elke dag voor de opgave om aandoeningen beter te begrijpen, eerder te voorspellen, beter te behandelen en liever te voorkomen. Wij geloven dat onderzoek deze zorg, en daardoor de gezondheid van mensen, beter maakt. Daarom zetten wij ons samen met onze donateurs in om dit onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken.

Omdat het altijd beter kan.
Altijd beter moet.
En onderzoek beter maakt.

Dit wetenschappelijke onderzoek kunnen we alleen mogelijk maken met hulp van partners en donateurs. Helpt u ook mee?

Een greep uit de onderzoeken binnen de afdeling Medische Ethiek

Nieuwe medische technologie

Nieuwe technologie kan goede zorg bevorderen, maar is een nieuwe technologie voor alle patiënten toegankelijk of alleen voor een bepaalde groep patiënten ......

Lees meer

Keuzen maken in tijden van schaarste

De kosten van de gezondheidszorg nemen elk jaar toe waardoor de toegankelijkheid van de zorg onder druk komt. Hoe dringen we de kosten op een rechtvaardige manier terug....

Lees meer

onderzoek naar asbestkanker

Onderzoek naar een vaccin tegen asbestkanker

Asbestkanker, ook wel mesothelioom, is een ziekte die ontstaat door inademing van asbestvezels. Gemiddeld leven patiënten, na de diagnose, maar twaalf maanden ondanks intensieve behandelingen. Op dit moment is chemotherapie de enige geregistreerde behandeling tegen asbestkanker, echter gemiddeld voegt dit slechts twee maanden toe aan de overlevingsduur.

Het afweersysteem bestaat uit cellen die in staat zijn lichaamsvreemde stoffen (zoals asbest) of andere indringers (zoals ziekmakende bacteriën) te herkennen en op te ruimen. Ook cellen die tumorcellen op kunnen ruimen. Het blijkt echter dat kankercellen in staat zijn om de vorming van deze zogenaamde anti-tumor T-cellen te voorkomen. Het versterken van het afweersysteem, immuuntherapie genoemd, wordt op dit moment beschouwd als een van de meest belovende nieuwe behandelmethoden tegen asbestkanker.

Wat willen de artsen onderzoeken?

Onderzoekers in het Erasmus MC hebben een methode ontwikkeld om buiten het lichaam speciale immuun cellen (dendritische cellen) te maken en deze nadien terug te geven aan patiënten. Hierbij moeten deze cellen buiten het lichaam geleerd worden zich in het lichaam specifiek te richten tegen de tumor en niet tegen gezonde cellen. Bij een deel van de patiënten blijkt deze dendritische cel immunotherapie niet te reageren, dit wordt veroorzaakt doordat bij hen de tumor extra stofjes produceert die de immuun cellen onwerkzaam maken. Een vaccinatie met antistoffen gecombineerd met de immunotherapie zou het aantal patiënten dat reageert op de behandeling kunnen verhogen en daarmee de overleving. Het is de verwachting dat op die wijze zelfs mensen kunnen genezen van de asbestkanker. Het doel van dit onderzoek is om de effectiviteit van deze behandeling aan te kunnen tonen.

Onderzoekers in het Erasmus MC hebben een methode ontwikkeld om buiten het lichaam speciale immuun cellen (dendritische cellen) te maken en deze nadien terug te geven aan patiënten. Hierbij moeten deze cellen buiten het lichaam geleerd worden zich in het lichaam specifiek te richten tegen de tumor en niet tegen gezonde cellen. Bij een deel van de patiënten blijkt deze dendritische cel immunotherapie niet te reageren. Dit wordt veroorzaakt doordat bij hen de tumor extra stofjes produceert die de immuun cellen onwerkzaam maken. Een vaccinatie met antistoffen gecombineerd met de immunotherapie zou het aantal patiënten dat reageert op de behandeling kunnen verhogen en daarmee de overleving. Het is de verwachting dat op die wijze zelfs mensen kunnen genezen van de asbestkanker. Het doel van dit onderzoek is om de effectiviteit van deze behandeling aan te kunnen tonen.

Joachim Aerts

Prof. dr. Joachim Aerts

Onderzoeksleider

Helpt u mee?

Samen staan we elke dag voor de opgave om aandoeningen beter te begrijpen, eerder te voorspellen, beter te behandelen en liever te voorkomen. Wij geloven dat onderzoek deze zorg, en daardoor de gezondheid van mensen, beter maakt. Daarom zetten wij ons samen met onze donateurs in om dit onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken.

Omdat het altijd beter kan.
Altijd beter moet.
En onderzoek beter maakt.

Dit wetenschappelijke onderzoek kunnen we alleen mogelijk maken met hulp van partners en donateurs. Helpt u ook mee?

De toepassing van Virtual Reality (VR) binnen cardio-thoracale chirurgie

Toepassing van VR binnen cardio-thoracale chirurgie

Virtual Reality (VR) heeft de mogelijkheid om een ​​volledige, 3D, interactieve en realistische omgeving te creëren. Een omgeving waarin de gebruiker herhaaldelijk kan trainen zonder dat er andere benodigdheden of deelnemers nodig zijn. Bovendien is het mogelijk om VR te gebruiken in een multi-user setting, waardoor verschillende gebruikers, fysiek op afstand, in hetzelfde beeld aanwezig kunnen zijn.

Denk bijvoorbeeld aan het trainen in het gebruik van hart- en longapparatuur door verpleging en artsen. Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat simulatietraining de patiëntveiligheid verbetert en kennis, vertrouwen, motivatie en tevredenheid van de gebruiker effectief vergroot.

Naast training kan VR ook worden ingezet in de diagnostiek van de patiënten met longkanker. Door de CT scan van de patiënt in VR in te lezen kan men een 3D en interactief beeld van de anatomie van de longen krijgen en zo de operatie voor de patiënt beter voorbereiden.

VR platform voor cardio-thoracale chirurgie

Er is door deze onderzoeksgroep reeds een proof of concept VR platform ontwikkeld op het gebied van diagnostiek en training ten behoeve van patiëntveiligheid in cardio-thoracale chirurgie. Ook zijn de eerste pilot onderzoeken uitgevoerd om te testen of het VR platform wel werkt en zinvol is. Dit platform bestaat uit 3 onderdelen: Pilmo VR, CPVR en VRECC. Lees hieronder meer over deze onderdelen.

Met dit onderzoek naar VR wordt gekeken hoe de patiëntveiligheid tijdens operaties nog meer verbeterd kan worden.


Dit is een VR platform waarin de CT scans van patiënten met longkanker worden geladen om de locatie van de tumor en de anatomie van de long beter in beeld te brengen. Hierdoor kunnen chirurgen beter longsparend opereren. Uit onderzoek bleek dat bij 40% van de patiënten beter de diagnose werd gesteld en de operatieplanning ten gunste van de patiënt werd aangepast. Daarbij bleek dit VR platform de patiënt het voordeel te brengen dat er minder longweefsel is weggehaald dan eerder gepland of dat de longkanker beter is weggehaald dan eerder gepland.

Het doel van de onderzoeksgroep is nu om een onderzoek verdeeld over 10 centra in Nederland op te zetten (zowel academisch als regionaal) om het effect van PulmoVR te bewijzen. Bij bewezen effectiviteit kan PulmoVR landelijk en wereldwijd uitgerold worden.

CPVR is een VR platform waarin gesimuleerd wordt hoe patiënten na hartchirurgie te reanimeren (CPR). Patiënten die hartchirurgie hebben ondergaan moeten de eerste dagen na de operatie anders worden gereanimeerd dan andere patiënten. Hun borstbeen is open geweest. Daarom zou masseren op hun borstbeen veel beschadigen. Bij deze patiënten moet bijvoorbeeld zo snel mogelijk worden overwogen om het borstbeen weer te openen en dan het hart te reanimeren. Daarnaast zijn de oorzaken van de reanimatie bij deze patiënten vaak anders en eigenlijk snel te verhelpen.
Tot op heden wordt er nooit getraind op het reanimeren van patiënten na hartchirurgie, waardoor deze patiënten niet de meest passende behandeling krijgen. Deels komt dit omdat er geen oefenmomenten mogelijk zijn.

In de CPVR module wordt een reanimatie van een patiënt na hartchirurgie gesimuleerd, inclusief alle handelingen. De gebruiker kan meerdere keren een scenario oefenen zonder dat een patiënt risico loopt en kan zich op deze manier een moeilijke situatie geheel eigen maken. Op deze manier zijn de artsen, verpleegkundigen en OK-medewerkers klaar voor het ‘echte’ moment als dit er komt.

Het doel van de onderzoeksgroep is nu om deze proof of concept module verder te ontwikkelen. Zo wordt deze module ook voor reanimaties op andere patiëntgroepen bruikbaar. De module kan zelfs voor reanimaties buiten het ziekenhuis geschikt gemaakt worden. Bijv. reanimaties op straat. Daarnaast wil de onderzoeksgroep een content validity onderzoek uitvoeren om de bevindingen wetenschappelijk te bewijzen.

Deze VR module simuleert hoe een hart-longmachine (ECC) werkt en hoe een patiënt aan een ECC wordt aangesloten en er weer vanaf wordt gehaald. Voor bijna iedere hartoperatie is een ECC nodig. Een perfusionist is degene die de ECC bedient. Tot nu toe worden perfusionisten getraind op hartlongmachines die niet op een patiënt zijn aangesloten, maar op een pop. Hiervoor zijn meerdere apparaten en meerdere mensen nodig om deze training mogelijk te maken. Dit is tijdrovend en duur. Ook zijn deze trainingen schaars waardoor vaak toch de werking in de praktijk geleerd wordt, op de echte patiënten, tijdens de reguliere operaties. Met VRECC heeft de onderzoeksgroep een proof of concept module gemaakt waarin een perfusionist in Virtual Reality een hartlongmachine kan bedienen alsof het de echte operatie is. Hierdoor leert een perfusionist sneller. Men kan fouten maken en daarvan leren, wat in de praktijk ernstige consequenties kan hebben. Hierdoor wordt de patiëntveiligheid nog beter gewaarborgd.

Deze VRECC kan breder worden ingezet op de spoedeisende hulp (SEH) en Intensive Care (IC) waar patiënten een tijdelijke hartlongmachine krijgen (een zgn. ECMO) om hun longen of hart te ondersteunen. De SEH-artsen en verpleegkundigen en de intensivisten, cardiologen en IC verpleegkundigen kunnen met VRECC de werking van de ECMO oefenen. Een mogelijkheid die nu eigenlijk ontbreekt.

De onderzoeksgroep wil met dit onderzoek de VRECC module doorontwikkelen voor alle scenario’s binnen hartchirurgie; zoals complicaties tijdens het gebruik van hartlongmachines en hoe hiermee om te gaan en verdere uitbreiding van de VRECC module naar ECMO apparatuur voor SEH en IC gebruik. Daarnaast willen zij hun bevindingen wetenschappelijk bewijzen.

Dr. Edris Mahtab

Dr. Edris Mahtab

Hoofdonderzoeker

Helpt u mee?

Samen staan we elke dag voor de opgave om aandoeningen beter te begrijpen, eerder te voorspellen, beter te behandelen en liever te voorkomen. Wij geloven dat onderzoek deze zorg, en daardoor de gezondheid van mensen, beter maakt. Daarom zetten wij ons samen met onze donateurs in om dit onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken.

Omdat het altijd beter kan.
Altijd beter moet.
En onderzoek beter maakt.

Dit wetenschappelijke onderzoek kunnen we alleen mogelijk maken met hulp van partners en donateurs. Helpt u ook mee?

Periodiek schenken met belastingvoordeel

U kunt ook met een periodieke schenking onderzoek naar VR binnen cardio-thoracale chirurgie steunen. Overweeg een donatie met een periodieke schenking.

Onderzoek naar een betere behandeling van blaaskanker

Onderzoek naar een betere behandeling van blaaskanker

Per jaar krijgen ca. 7.000 mensen in Nederland de diagnose blaaskanker. 75% van de mensen met blaaskanker heeft een tumor die niet is doorgegroeid in de blaasspier. Dit heet een niet-spierinvasieve blaastumor. De standaard behandeling voor niet-spierinvasieve blaastumoren is het wegschrapen van zoveel mogelijk tumorweefsel. De weggehaalde tumor wordt vervolgens ingedeeld in laag, middel of hoog risico blaaskanker. De hoog risico blaaskanker patiënten krijgen, na het wegnemen van de tumor, een herhaalde blaasspoelingen met BCG gedurende een periode van drie jaar.

Behandeling van blaaskanker met BCG

BCG is geïnactiveerde tuberculose en geeft in de blaas een afweer reactie waardoor resterende tumorcellen na de schraap operatie worden opgeruimd door ons afweersysteem. Behandeling met BCG verkleint het risico op terugkeren van de tumor en het verkleint de kans op doorgroei van de tumor ín de spier van de blaas. Deze therapie is sinds 1976 onveranderd.

De therapie met BCG kent echter drie belangrijke beperkingen:

  • Bij 40% van de blaaskankerpatiënten werkt BCG onvoldoende en komt de tumor binnen 5 jaar weer terug. De tumor die terugkeert is vaak agressiever en moeilijker te behandelen. De helft van deze patiënten overlijdt binnen vijf jaar.
  • BCG is zeer moeilijk te produceren, wat sinds 2014 resulteert in een wereldwijd blijvend tekort aan BCG.
  • Indien BCG niet effectief is en een hoog risico tumor terugkomt is de enige goede behandeloptie verwijdering van de blaas met aanleg van een urinestoma.

Er is dus dringend behoefte aan effectievere én beter beschikbare blaassparende alternatieve behandeling voor patiënten met hoog risico blaaskanker.

Doel

Uiteindelijk moet dit onderzoek resulteren in een toekomst waarin voor elke patiënt met een hoog risico oppervlakkige blaaskanker kan worden voorspeld of deze patiënt wel of niet reageert op de BCG spoeling. Voor patiënten die niet gaan reageren is een alternatieve blaassparende behandeling voorhanden.


De opbrengst van Maak kanker kansloos zal besteed worden aan dit onderzoek. In dit onderzoek wordt op zoek gegaan naar de genetische afwijkingen die ervoor zorgen dat kankercellen, ondanks een behandeling met BCG, blijven doorgroeien / ongevoelig zijn voor BCG. Deze resultaten moeten leiden tot:

  • een betere voorspelling en dus selectie van patiënten die wél op BCG gaan reageren
  • besparing van BCG, omdat patiënten die geen baat zullen hebben niet behandeld worden met BCG
  • een mogelijke ontwikkeling van nieuwe effectieve blaas besparende behandelingen.

Tahlita Zuiverloon en Tokameh Mahmoudi

Dr. Tahlita Zuiverloon, Uroloog

Dr. Tokameh Mahmoudi, onderzoeker

Hoofdonderzoekers

Helpt u mee?

Samen staan we elke dag voor de opgave om aandoeningen beter te begrijpen, eerder te voorspellen, beter te behandelen en liever te voorkomen. Wij geloven dat onderzoek deze zorg, en daardoor de gezondheid van mensen, beter maakt. Daarom zetten wij ons samen met onze donateurs in om dit onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken.

Omdat het altijd beter kan.
Altijd beter moet.
En onderzoek beter maakt.

Dit wetenschappelijke onderzoek kunnen we alleen mogelijk maken met hulp van partners en donateurs. Helpt u ook mee?

Onderzoek naar endeldarmkanker

Onderzoek naar endeldarmkanker

In Nederland krijgen jaarlijks 3.500 mensen endeldarmkanker (ook wel rectumkanker genoemd). Na de standaard behandeling (eventuele voorbehandeling en een operatie) komt nog steeds bij ongeveer 30% van de patiënten de kanker terug. Meestal op andere plekken in het lichaam.

Kortgeleden is ontdekt dat bepaalde stukjes DNA in het bloed kunnen voorspellen of endeldarmkanker terugkomt. Deze stukjes DNA komen uit de tumor en worden ook wel circulerend tumor DNA (ctDNA) genoemd). Artsen in het Erasmus MC willen onderzoeken of extra chemotherapie de overleving van endeldarmkanker verbetert bij patiënten die ctDNA in het bloed hebben na de standaard behandeling. Dit om te voorkomen dat de patiënten weer ziek worden.

Verloop van het onderzoek

In deze studie worden patiënten met ctDNA in het bloed in twee groepen verdeeld. De ene groep krijgt de extra chemotherapie, de andere groep niet. Deze laatste groep behoort dan tot de reguliere behandelgroep zoals we deze nu kennen. Om significante resultaten te behalen zullen 1.400 patiënten meedoen aan deze studie. De studie duurt ongeveer 5 jaar.

Belang van het onderzoek

Uitkomsten van deze studie kunnen de huidige behandelwijzen wereldwijd doen verschuiven naar een meer op maat gesneden behandeling van deze patiëntengroep; het zal resulteren in minder terugkerende ziekte en tegelijkertijd de hoeveelheid onnodige toxiciteit beperken bij patiënten met een laag risico op terugkeer van de ziekte.


DNA is de drager van ons erfelijk materiaal. DNA komt voor in elke cel van ons lichaam. Het bepaalt voor het grootste deel wat er gebeurt in ons lichaam. Een gen is een stukje van het DNA. Voor elk gen is de volgorde van de bouwstenen weer verschillend. Elk gen heeft zo zijn eigen code. Daardoor is het DNA per persoon uniek.

Ons DNA kan ons vertellen welke ziekten en aandoeningen erfelijk kunnen zijn. Komt er een erfelijke ziekte in je familie voor? Dan kun je je daarop laten testen bij de arts. Kanker kan ook erfelijk zijn. Er zit dan een afwijking in een bepaald gen. Lees verder over kanker en erfelijke aanleg.

De Erasmus MC Foundation organiseert jaarlijks verschillende sportieve evenementen om daarmee wetenschappelijk onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken. Met de Run4DanielSwim4Daniel en Tour for Life wordt dit belangrijke onderzoek naar endeldarmkanker mogelijk gemaakt.

Kanker is een ziekte die diep ingrijpt in het leven van patiënten en naasten. De mensen die werken in het Erasmus MC Kanker Instituut worden ook, op een heel andere wijze, geraakt door kanker. De artsen en onderzoekers zetten zich maximaal in voor een gezonde samenleving, voor een waardig leven met of zonder kanker, voor nu en toekomstige generaties. Daarom hebben wij samen met artsen en onderzoekers de professionele krachten gebundeld in het Erasmus MC Kanker Instituut.

In 2018 zijn alle zorg en onderzoek uit ‘de Daniel’ verhuisd van de Groene Hilledijk naar de centrumlocatie van het Erasmus MC. Alle zorg, behandeling en onderzoek onder één dak van het nieuwe ziekenhuis. Sinds de verhuizing zijn alle verbindingen met andere afdelingen van Erasmus MC verder versterkt. Alle knowhow en innovaties van de specialismen in het Erasmus MC worden aangewend voor de kankerpatiënt. Niet alleen specialismen die alleen of voornamelijk gericht zijn op patiënten met kanker, maar ook bijvoorbeeld afdelingen zoals cardiologie, verloskunde en psychiatrie werken samen om de zorg voor de patiënt zo goed mogelijk in te kunnen zetten. De patiënt moet er baat bij hebben, is het uitgangspunt.

Bezoek de website van het Erasmus MC Kanker Instituut voor meer informatie.

Lees hier meer over de historie van het Erasmus MC Kanker Instituut.

Prof. dr. Kees Verhoef

Prof. dr. Kees Verhoef, hoofd Oncologische en Gastro-intestinale Chirurgie in het Erasmus MC

Hoofdonderzoeker

Helpt u mee?

Samen staan we elke dag voor de opgave om aandoeningen beter te begrijpen, eerder te voorspellen, beter te behandelen en liever te voorkomen. Wij geloven dat onderzoek deze zorg, en daardoor de gezondheid van mensen, beter maakt. Daarom zetten wij ons samen met onze donateurs in om dit onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken.

Omdat het altijd beter kan.
Altijd beter moet.
En onderzoek beter maakt.

Dit wetenschappelijke onderzoek kunnen we alleen mogelijk maken met hulp van partners en donateurs. Helpt u ook mee?

onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut

Onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut

Kanker raakt ons allemaal. Eerst en vooral de patiënten zelf, maar ook de mensen om hen heen. Jaarlijks overlijden in ons land meer dan 43.000 mensen aan kanker.

De Erasmus MC Foundation maakt dankzij alle donateurs wetenschappelijk onderzoek in het Erasmus MC Kanker Instituut mogelijk. Elke stap dichterbij de genezing van kanker is ontzettend belangrijk. Wij treden naar buiten met de kreet: ‘Maak kanker kansloos’. Dit is een oproep aan iedereen om de strijd tegen kanker aan te gaan en het wetenschappelijk kankeronderzoek in het Erasmus MC te steunen.

Ons doel is dat iedere patiënt een unieke behandeling op maat krijgt, aan de hand van de meest recente wetenschappelijke resultaten. Daarbij wordt een directe brug geslagen tussen het onderzoek in het laboratorium en de behandeling van de patiënt.


Kanker is een ziekte die diep ingrijpt in het leven van patiënten en naasten. De mensen die werken in het Erasmus MC Kanker Instituut worden ook, op een heel andere wijze, geraakt door kanker. De artsen en onderzoekers zetten zich maximaal in voor een gezonde samenleving, voor een waardig leven met of zonder kanker, voor nu en toekomstige generaties. Daarom hebben wij samen met artsen en onderzoekers de professionele krachten gebundeld in het Erasmus MC Kanker Instituut.

In 2018 zijn alle zorg en onderzoek uit ‘de Daniel’ verhuisd van de Groene Hilledijk naar de centrumlocatie van het Erasmus MC. Alle zorg, behandeling en onderzoek onder één dak van het nieuwe ziekenhuis. Sinds de verhuizing zijn alle verbindingen met andere afdelingen van Erasmus MC verder versterkt. Alle knowhow en innovaties van de specialismen in het Erasmus MC worden aangewend voor de kankerpatiënt. Niet alleen specialismen die alleen of voornamelijk gericht zijn op patiënten met kanker, maar ook bijvoorbeeld afdelingen zoals cardiologie, verloskunde en psychiatrie werken samen om de zorg voor de patiënt zo goed mogelijk in te kunnen zetten. De patiënt moet er baat bij hebben, is het uitgangspunt.

Bezoek de website van het Erasmus MC Kanker Instituut voor meer informatie.

Lees hier meer over de historie van het Erasmus MC Kanker Instituut.

Helpt u mee?

Samen staan we elke dag voor de opgave om aandoeningen beter te begrijpen, eerder te voorspellen, beter te behandelen en liever te voorkomen. Wij geloven dat onderzoek deze zorg, en daardoor de gezondheid van mensen, beter maakt. Daarom zetten wij ons samen met onze donateurs in om dit onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken.

Omdat het altijd beter kan.
Altijd beter moet.
En onderzoek beter maakt.

Dit wetenschappelijke onderzoek kunnen we alleen mogelijk maken met hulp van partners en donateurs. Helpt u ook mee?

onderzoek naar hart-, vaat- en longziekten

Onderzoek naar hart-, vaat- en longziekten

Elke dag zijn artsen en onderzoekers bezig met onderzoek in het Erasmus MC Hart en Vaat Instituut. De  onderzoeksprojecten dragen bij aan vernieuwingen en verbeteringen op het gebied van diagnostiek en behandeling van hart-, vaat- en longziekten.


Het Erasmus MC Hart en Vaat Instituut zet zich in om de impact van hart- en vaatziekten te verlagen. De artsen richten zich op preventie, vroege opsporing en het leveren van de beste zorg. De specialisten werken volgens de laatste wetenschappelijke inzichten, passen de nieuwste technologieën toe en gebruiken de modernste behandelmethoden.

Lees hier meer over het Erasmus MC Hart en Vaat Instituut.

Helpt u mee?

Samen staan we elke dag voor de opgave om aandoeningen beter te begrijpen, eerder te voorspellen, beter te behandelen en liever te voorkomen. Wij geloven dat onderzoek deze zorg, en daardoor de gezondheid van mensen, beter maakt. Daarom zetten wij ons samen met onze donateurs in om dit onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken.

Omdat het altijd beter kan.
Altijd beter moet.
En onderzoek beter maakt.

Dit wetenschappelijke onderzoek kunnen we alleen mogelijk maken met hulp van partners en donateurs. Helpt u ook mee?

onderzoek naar Multiple Sclerose in het ErasMS Centrum

Onderzoek naar MS in het ErasMS Centrum

Multiple Sclerose (MS) is een slopende en ingrijpende ziekte die ontstekingen veroorzaakt aan het centrale zenuwstelsel. Er zijn weinig ziektes die meer onzekerheid met zich meebrengen dan multiple sclerose. MS is een ziekte die vooral voorkomt bij jonge mensen. Bij hen laten de eerste symptomen zich zien wanneer zij tussen de 20 en 40 jaar oud zijn. MS is daarmee de meest invaliderende ziekte onder jonge mensen.

Maar ook kinderen kunnen MS krijgen. Het is voor deze kinderen zeer belangrijk dat de diagnose vroeg gesteld wordt om direct met een behandeling te kunnen beginnen. MS treft kinderen zo mogelijk nog harder dan volwassenen.

Het wetenschappelijk onderzoeksprogramma van het Rotterdamse MS Centrum, ErasMS, is gebaseerd op het begrijpen van MS over het leven (‘understandig MS across the lifespan’). In dit centrum werken verschillende specialisten samen in onderzoek naar een betere behandeling van MS of andere ontstekingsaandoeningen van het zenuwstelsel. Want deze patiënten verdienen de beste zorg en behandeling.

Rogier Hintzen Talent Award

De wetenschap is gebaat bij jonge gemotiveerde onderzoekers die het verschil willen maken. Het is de rol van gerenommeerde onderzoekers om hen daarin te begeleiden, te waarderen en te stimuleren. Rogier Hintzen begreep dit heel goed. Hij had oog voor talent en wist als geen ander jonge mensen te enthousiasmeren voor de wetenschap.

De Rogier Hintzen Talent Award is een eerbetoon aan hem en heeft tot doel het stimuleren van jonge (arts) onderzoekers in het MS onderzoek. De afdeling Neurologie en zijn vrouw Elenoor reiken tot en met 2031 – de periode dat Rogier nog werkzaam geweest zou zijn – de Rogier Hintzen Talent Award uit. Een jaarlijkse aanmoedigings prijs van €3.000,- voor getalenteerde onderzoekers binnen het vakgebied MS.

Lees hier meer over de Rogier Hintzen Talent Award.

ErasMS is het Rotterdamse MS centrum voor multiple sclerose en andere ontstekingsziekten van het centrale zenuwstelsel. ErasMS is onderdeel van de afdeling neurologie en immunologie van het Erasmus MC en het Sophia kinderziekenhuis. Het centrum kwam in 2002 tot stand mede dankzij de inzet van Rogier Hintzen.

Ontstekingsziekten van het centrale zenuwstelsel zijn vaak onvoorspelbaar qua ontwikkeling en kunnen met verschillende kenmerken presenteren. Hierdoor wordt vaak veel onzekerheid meegebracht. Het Rotterdamse MS Centrum ErasMS is een zorg- en onderzoekscentrum waar verschillende specialisten met elkaar samenwerken. Hiermee willen de artsen zorgen dat mensen de beste zorg kunnen krijgen.

In het onderzoekscentrum worden volwassenen én kinderen met MS gevolgd. De kracht van het centrum is de samenwerking tussen artsen en onderzoekers in het Erasmus MC met als doel een betere behandeling van MS.

Lees hier meer over het ErasMS Centrum.

In 1999 is Rogier als neuroloog/immunoloog naar Rotterdam gekomen waar hij met grote voortvarendheid in 2002 ErasMS heeft opgericht dat hij met zijn team tot grote bloei bracht. Dit was een enorme prestatie, waarvoor hij nationaal en internationaal grote waardering heeft geoogst.

In 2009 is Rogier benoemd tot bijzonder hoogleraar in ‘multipele sclerose en neuroimmunologie van het centrale zenuwstelsel’. Het hoogstaande onderzoek dat onder zijn leiding werd uitgevoerd, leidde tot vele publicaties in high impact journals, prachtige proefschriften en prestigieuze prijzen.

Hij was ook altijd graag bereid zijn kennis en klinische expertise te delen, zowel binnen de afdeling Neurologie, met de regionale MS neurologen, als ook landelijk en internationaal. Zijn actieve participatie in onderwijsactiviteiten, zoals patiëntbesprekingen en referaten was altijd stimulerend en vaak zeer origineel, out of the box denken deed hij graag. Hij had een groot netwerk en heeft veel organisatorisch werk gedaan, zoals bij de Nederlandse Vereniging voor Neurologie en in de executive board van ECTRIMS.

Helpt u mee?

Samen staan we elke dag voor de opgave om aandoeningen beter te begrijpen, eerder te voorspellen, beter te behandelen en liever te voorkomen. Wij geloven dat onderzoek deze zorg, en daardoor de gezondheid van mensen, beter maakt. Daarom zetten wij ons samen met onze donateurs in om dit onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken.

Omdat het altijd beter kan.
Altijd beter moet.
En onderzoek beter maakt.

Dit wetenschappelijke onderzoek kunnen we alleen mogelijk maken met hulp van partners en donateurs. Helpt u ook mee?

duurzaamheid in het Erasmus MC

De ontwikkelingen in de medische wereld hebben een groot verschil gemaakt voor ons welzijn. Tegelijkertijd draagt de zorgsector als grote vervuiler ongewild bij aan de klimaatcrisis die deze eeuw de grootste bedreiging voor de volksgezondheid vormt; zorginstellingen zijn verantwoordelijk voor ruim 7 procent van de CO2-uitstoot. Het thema duurzaamheid is om deze reden niet meer weg te denken uit de dagelijkse praktijk van het Erasmus MC.

Voetafdruk in kaart brengen

Van de “voetafdruk” van het Erasmus MC zit 60% aan kant van de patiënt zorgpaden (het traject dat een patiënt doorloopt). Dit zit met name bij ingekochte goederen en diensten. Het Erasmus MC is bezig deze zorgpaden in kaart te brengen. Zo maakt het ziekenhuis inzichtelijk bij de leveranciers waar het grote stappen kan maken op het gebied van duurzaamheid. Ziekenhuis en leverancier werken hierin samen naar een oplossing. Bijvoorbeeld: hoe en welke materialen kan het Erasmus MC omzetten van verbruik naar gebruik?


  • Voetafdruk Erasmus MC

  • Green Team Erasmus MC

Van verbruik naar gebruik

Een voorbeeld van ‘verbruik naar gebruik’ zijn de medewerkers op de OK en de Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA). Sinds 1 februari dragen alle medewerkers op deze afdelingen nieuwe, duurzame pakken. Deze nieuwe kleding is gemaakt van een recyclede polyestersoort, polyethyleentereftalaat (PET).

Omdat het om 8.500 pakken en dus 17.000 kledingstukken gaat (een top en een broek), betekent dat een besparing van bijna 30.000 kilo CO2. Concreet komt dit neer op 85.000 kilometer vliegen per persoon of 4,5 miljoen plastic tasjes. Deze duurzame pakken zijn zeker niet de laatste stap. Hierna gaan de afdelingen ook aan de slag met de overalls, de warmtejasjes voor de operatieassistenten in omloop en met de warmtedekens voor patiënten. Ook deze spullen willen de medewerkers recyclen in plaats van weggooien nadat ze één keer zijn gebruikt. Zo hoopt het Erasmus MC steeds verder te verduurzamen.

Omdat het Erasmus MC de zorgpaden bestudeert, kan het ziekenhuis uitrekenen wat de impact op het milieu is en welk deel uit het zorgpad de grootste impact heeft.

Met die informatie kunnen artsen het zorgpad aanpassen, zodat het duurzamer wordt. Daarbij weten artsen en verpleegkundigen dan meteen ook wat de belangrijkste stappen zijn in een zorgpad vanuit milieuoogpunt. Maar ook welke impact zij zelf kunnen maken.

Zorgpad op de afdeling Urologie

Op de afdeling Urologie van het Erasmus MC zijn artsen volop bezig met zorgpaden in kaart brengen. Bijvoorbeeld bij de behandeling van blaaskanker. Professor Joost Boormans (Urologie en afdelingshoofd Urologie): “Bij blaaskanker zijn het operatief verwijderen of bestralen van de blaas behandelmogelijkheden. Maar we moeten ook kijken naar onze capaciteit, het milieu en alle reisbewegingen van patiënten. We moeten slimme keuzes maken”.

Bekijk de video van Joost Boormans en PhD-kandidaat Urologie Vera Rutten over de zorg van nu en van morgen.

Helpt u mee?

Het gedegen doorrekenen van de CO2 voetafdruk van zorgpaden is een kostbare en tijdrovende uitdaging. Een uitdaging die het Erasmus MC graag aangaat maar die niet betaald kan worden uit het reguliere zorgbudget. Daar is hulp van partners en donateurs bij nodig. Helpt u ook mee?

het Expertisecentrum Huiselijk geweld, Seksueel geweld en Kindermishandeling

Expertisecentrum Huiselijk geweld, Seksueel geweld en Kindermishandeling

Jaarlijks is naar schatting 1 op de 30 kinderen slachtoffer van huiselijk geweld en kindermishandeling; één kind per klas.
Dit is waarschijnlijk het topje van de ijsberg, want kindermishandeling blijft veelal verborgen achter de voordeur.

In Rotterdam Rijnmond is huiselijk geweld en kindermishandeling nog steeds een groot probleem met vele duizenden meldingen per jaar.

Het Erasmus MC vindt dat ieder kind recht heeft op bescherming tegen mishandeling, zowel in het gezin als daarbuiten. Kinderen uit de regio Rotterdam-Rijnmond die slachtoffer zijn van fysiek geweld en verwaarlozing (of een verdenking hierop hebben) worden opgevangen en onderzocht in het Erasmus MC Sophia door het team kindermishandeling, genaamd het Goofyteam.  Dit team vormt tevens het Centrum Seksueel Geweld (CSG) voor kinderen met verdenking op seksueel misbruik.

De regio Rotterdam Rijnmond is door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aangewezen als regio voor het ontwikkelen van een nieuw Expertisecentrum Huiselijk Geweld, Seksueel Geweld en Kindermishandeling.


Ieder kind heeft recht op bescherming tegen mishandeling, zowel in het gezin als daarbuiten. Hieronder vallen alle vormen van lichamelijke en geestelijke mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik. Het leed van de kinderen die mishandeld worden is groot. Uiteraard is er de lichamelijke pijn, maar daarnaast zorgt de vernedering voor de afbraak van het gevoel van eigenwaarde en voor psychische pijn. Kinderen kunnen ernstig beschadigd raken en dragen de negatieve gevolgen ervan levenslang met zich mee.

Uit onderzoek is gebleken dat het doormaken van kindermishandeling leidt tot verminderde mentale en fysieke gezondheid, verminderde kwaliteit van leven en zélfs een verminderde levensverwachting. Bovendien hebben mensen met een jeugdtrauma een verhoogd risico om opnieuw slachtoffer te worden van fysiek, seksueel en psychisch geweld wanneer zij volwassen zijn.

Naar schatting stelt 30% van de ouders die als kind mishandeld zijn, de eigen kinderen bloot aan mishandeling en op die manier zet mishandeling zich in hun eigen gezin voort. Deze zogenoemde intergenerationele overdracht van geweld maar ook de intergenerationele overdracht van een psychotrauma maakt dat kindermishandeling grote gevolgen heeft voor het individu en volgende generaties.

Niet alleen op individueel niveau maar ook op maatschappelijk niveau heeft kindermishandeling grote impact. In Nederland komen de extra jaarlijkse kosten van de gevolgen van kindermishandeling uit op een bedrag van 10,9 miljard euro.

Ook in Rotterdam Rijnmond is huiselijk geweld en kindermishandeling nog steeds een groot probleem met vele duizenden meldingen per jaar. De landelijke overheid, gemeente Rotterdam en betrokken hulpverleners als het Erasmus MC Sophia slaan de handen ineen om hier iets tegen te doen.

In Rotterdam Rijnmond is huiselijk geweld en kindermishandeling nog steeds een groot probleem met vele duizenden meldingen per jaar. Daarom is onze regio door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aangewezen als regio voor het ontwikkelen van een expertisecentrum. Dit is ondersteund door de gemeente Rotterdam wat geleid heeft tot de ontwikkeling van een uniek Regionaal Kennis- en Expertisecentrum Huiselijk Geweld, Seksueel Geweld en Kindermishandeling.

Regionaal Expertisecentrum Huiselijk Geweld, Seksueel Geweld en Kindermishandeling
Een plek waar onder één dak direct effectieve multidisciplinaire medische, forensische, psychische, justitiële, juridische en sociaalmaatschappelijke ondersteuning kan worden ingezet.
Gezien de expertise van het Erasmus MC Sophia op het gebied van kindermishandeling en seksueel misbruik bij kinderen is de wens en noodzaak uitgesproken om bij te dragen aan dit centrum.

Kinderen en hun gezinnen die te maken krijgen met kindermishandeling komen in aanraking met vele organisaties en ketenpartners, zoals onder andere Veilig Thuis, Jeugdzorg, Politie, Forensisch Artsen, Justitie, en hulpverlening zoals de GGZ (geestelijke gezondheidszorg) en Wijkteams. Samenwerking tussen experts is essentieel om slachtoffers van kindermishandeling goed te kunnen signaleren, onderzoeken en helpen. Met dit kennis- en expertisecentrum, gevestigd in de wijk Little C, streeft Erasmus MC Sophia samen met partners Filomena en CSG Rotterdam (voor de leeftijd 16+) naar de beste zorg op de juiste plek.

De start van het nieuwe Expertisecentrum wordt deels betaald door de landelijke overheid en gemeente. Dat is niet genoeg.
Om goede zorg te kunnen bieden aan kinderen die (vermeend) slachtoffer zijn van kindermishandeling en seksueel misbruik is financiële ondersteuning hard nodig. Zo zijn er kosten die niet gedekt worden door de zorgverzekeraar maar wel noodzakelijk zijn om kindermishandeling tijdig te signaleren, te onderzoeken en herstel en veiligheid te bewerkstelligen.

Dit vertaalt zich concreet in de noodzaak tot financiering van:

  • het opzetten van het kennis- en expertisecentrum project, zoals het vergroten van de kindvriendelijkheid van het centrum.
  • het leveren van begeleiding, kennis- en expertise aan professionals in de regio, zoals betere monitoring van de problematiek in Rotterdam-Rijnmond.
  • het door ontwikkelen van kennis door onder andere het bestendigen van expertise in het team kindermishandeling.
  • het doen van wetenschappelijk onderzoek naar betere signalering, onderliggende factoren en effectieve behandeling en begeleiding om kindermishandeling en seksueel geweld in de toekomst beter te voorkomen.

Zodat laagdrempelig beschikbare expertise, goede regionale samenwerking en kennisoverdracht, én een multidisciplinaire en integrale aanpak gaan zorgen voor het terugdringen van kindermishandeling, en seksueel- en huiselijk geweld.

Help mee en steun een toekomst zonder kindermishandeling en seksueel geweld!

Eerste unieke centrum in Nederland

Want elk kind heeft het recht veilig op te groeien

Het Erasmus MC vindt dat elk kind het recht heeft om veilig op te groeien tot een gezonde volwassene. Ons doel is om geweld tegen kinderen en seksueel misbruik van kinderen tijdig te signaleren, te doorbreken en te zorgen voor herstel en duurzame veiligheid. Voor het kind maar óók voor een betere samenleving en een gezonder Rotterdam.

Wij hebben uw hulp nodig om dit project te realiseren. Helpt u mee?

Helpt u mee?

Samen staan we elke dag voor de opgave om aandoeningen beter te begrijpen, eerder te voorspellen, beter te behandelen en liever te voorkomen. Wij geloven dat onderzoek deze zorg, en daardoor de gezondheid van mensen, beter maakt. Daarom zetten wij ons samen met onze donateurs in om dit onderzoek in het Erasmus MC mogelijk te maken.

Omdat het altijd beter kan.
Altijd beter moet.
En onderzoek beter maakt.

Dit wetenschappelijke onderzoek kunnen we alleen mogelijk maken met hulp van partners en donateurs. Helpt u ook mee?